Nieuw jaar, frisse start!

We zijn er! Begin van het jaar. Ha! Januari, de maand van goede voornemens voor het nieuwe jaar. Denk aan al die tijden in december dat je tegen jezelf zei: "Vanaf januari...". Nou, het is nu.

Dus wat is het voor jou dit jaar? Fit worden, afvallen, mediteren, minder schoenen kopen?

Het kan best overweldigend voelen. Hoe bereik je je doelen? Wat ga je doen om het voor elkaar te krijgen? Wanneer? En hoe lang gaat het duren? Zelfs als je echt gemotiveerd voelt, vervaagt deze gevoel vrij snel en begin februari zijn de meesten van ons al weer terug naar het oude.

Waarom is dat? Waarom zelfs als we sterk beginnen, supergemotiveerd zijn en besloten om ervoor te gaan, wat het dan ook is, vallen we terug in onze oude patronen?

Heel simpel: gewoontes. Dat is de reden. Gewoontes zijn gedragen die zo vaak herhaald zijn dat ze in onze hersenen zijn afgedrukt, zo diep dat we er niet eens over hoeven na te denken. Het gedrag gebeurt gewoon. Het maakt deel uit onze routine. Deze afdrukken in onze hersenen worden zenuwbanen genoemd.

Stel je een grasveld voor waar mensen keer op keer op dezelfde plekken gelopen hebben. Na een tijdje stopt het gras op deze plekken te groeien en een pad vormt zich.

De manier waarop gewoontes ontstaan is vergelijkbaar. En zo kunnen we bepaalde gedragen in de "automatische piloot" modus uitvoeren. Bij voorbeeld rijden naar je werkt toe. Je hebt dit zo vaak gedaan, dat je er soms aankomt zonder je rit te herinneren. Of je krijgt een nieuwe baan en op een dag rijd je automatisch naar je oude werk.

De zenuwbanen die gewoonten vormen, bestaan om een belangrijke reden. Ze besparen ons kostbare energie. Denk aan de eerste keer dat je een bepaald gedrag moest uitvoeren. Neem bijvoorbeeld lopen. Als we kinderen zijn en we leren lopen, kost dat veel moeite. Onze hersenen, onze spieren moeten leren balans te vinden, de ene voet voor de andere te zetten zonder te vallen etc... Eindelijk lukt het! We konden lopen. Eerst ziet het er grappig uit hoe baby's lopen. Maar met de tijd en het oefenen lopen ze steeds beter. Sta je ooit stil om over na te denken aan hoe je tegewoordig moet lopen? Nee. Tenzij je wandelmeditatie of wandelen als sport beoefent, kost het je niet veel moeite.

Het deel van ons brein dat verantwoordelijk is voor gewoonten is het oudste deel, ook wel het reptielenbrein genoemd. Ik bespaar je de wetenschappelijke termen. Het reptielenbrein is betrokken bij alle primaire 'instincten' zoals honger, dorst, seksualiteit, gewoonten en procedureel geheugen (fietsen, je tanden poetsen of je sleutels op dezelfde plek leggen elke keer dat je thuiskomt zonder hier over na te denken). Dit deel van onze hersenen is verantwoordelijk voor alle gedragen die te maken hebben met het overleven (stress, angst...). Dit is precies wat het reptielenbrein van elke gewoonte maakt. Hij ziet geen gewoontes als goede of slechte, alleen maar overleven.

Dit is de reden waarom gewoontes zo krachtig zijn en ook waarom we zo vaak met verandering worstelen.

Je kent zeker die innerlijke strijd dat gebeurt wanneer je bijvoorbeeld met een nieuwe gezonde gewoonte probeert te beginnen of met een ongezonde gewoonte probeert te stoppen. Stel dat je 3 keer per week naar de sportschool heb besloten te gaan. Je bent al een tijdje heel braaf geweest, maar, huh!... het is de derde week, je bent moe en is het tijd om naar de sportschool te gaan. De strijd begint:

- "Ga naar de sportschool, dat is de afspraak!"

- "Ik ben zo moe! Als ik gewoon thuis blijf en lekker Netflixen, rust ik even uit."

- "Ga naar de sportschool, dat is goed voor je."

- "Nee hoor, je bent zo moe, morgen ga je weer."

Enzovoort. Wel, niet, wel, niet...

Uiteindelijk wint de aanstaande gewoonte bijna altijd (thuiskomen, eten en Netflix kijken). Omdat het reptielenbrein het ziet als noodzakelijk, een kwestie van overleven.

Je vraagt je nu zeker af hoe je uit je